Την Κυριακή, 27η Μαΐου ε.ε, η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ ετέλεσε την Θεία Λειτουργία στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Γιοχάνεσμπουργκ, συλλειτουργούντων των Σεβ.Μητροπολιτών Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας κ.Δαμασκηνού και Άκκρας κ.Γεωργίου, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 100 χρόνων από την ίδρυση του ιστορικού τούτου Ναού.
Στην Θεία Λειτουργία παρέστη ο Εξοχ.Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας της Νοτίου Αφρικής κ. Kgalema Motlante, οι Εξοχ.Πρέσβεις Ελλάδος και Κύπρου, ο Εντιμ. κ.Δήμαρχος του Γιοχάνεσμπουργκ, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος της Νοτιοαφρικανικής πρωτεύουσας κ.Ιωάννης Μπαλαδάκης, Πρόεδροι παροικιακών συλλόγων και σωματείων και άλλοι επίσημοι. Προ του πέρατος της Θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος απένειμε πατριαρχικά οφφίκια σε πέντε διακεκριμένους Έλληνες επιχειρηματίες: του Άρχοντος Ρεφερενδαρίου στον Αιγυπτιώτη κ.Αλέξανδρο Μπαλαδάκη, του Άρχοντος Νοταρίου στον κ.Λούκα Πουρούλη, του Άρχοντος Υπομιμνήσκοντος στον κ. Κωνσταντίνο Γεωργίου, του Άρχοντος Ακτουαρίου στον κ. Παναγιώτη Μανίκα και του Άρχοντος Εκδίκου στον κ.Σάββα Εγγλεζάκη. Επίσης, απένειμε τιμητικές διακρίσεις στους διακονούντες επί σειρά ετών τα ιερά αναλόγια Ναών της ομογενείας κ.κ. Ευάγγελο Τραγέλλη, Άγγελο Παπακωνσταντίνου και Κωνσταντίνο Ξυλάρα.
Στην συνέχεια η ΑΘΜ είχε ιδιαίτερη συνάντηση με τον Εξοχ.Αντιπρόεδρο της χώρας κ. Motlante, ο οποίος διετέλεσε και Πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, και τον κ.Δήμαρχο της πόλης. Κατά την συνάντηση ο Σεπτός Προκαθήμενος εξέφρασε ευχαριστίες για τη αγάπη με την οποία η χώρα περιβάλλει τον ελληνισμό που ζει, εργάζεται και ευημερεί στην χώρα και τον συνεχάρη για την πρωτοβουλία του να στηρίξει τα θύματα της μάστιγας του AIDS και ανανέωσαν το ραντεβού τους για την 1η Δεκεμβρίου 2012, όπου το Πατριαρχείο σε συνεργασία με την Αντιπροεδρία της Ν.Αφρικής θα ξεκινήσει προσπάθεια διαφώτισης και ενημέρωσης του πληθυσμού όλης της Αφρικής περί του ιού HIV ξεκινώντας από την Νότιο Αφρική. Ο Εξοχ.κ. Motlante εξέφρασε την χαρά του για την συνάντηση αυτή, διαβεβαίωσε τον Πατριάρχη ότι οι Πολιτειακές Αρχές είναι πάντοτε στο πλευρό του ελληνισμού και ζήτησε τις Πατριαρχικές ευλογίες και δεήσεις υπέρ της Δημοκρατίας της Νοτίου Αφρικής. Ακολούθησε ανταλλαγή αναμνηστικών δώρων.
Ακολούθως, στην μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων της Ελληνικής Κοινότητας ο Μακαριώτατος εκήρυξε την έναρξη των εορταστικών εκδηλώσεων, ομιλών δε ανέφερε:
«Αισθήματα πατρικής αγάπης, χαράς και συγκινήσεως κατακλύζουν την καρδιά μου αυτήν την ιδιαίτερη στιγμή, κατά την οποία ατενίζω τα πρόσωπα των αγαπημένων πνευματικών μου τέκνων, των Ελλήνων της Ν. Αφρικής και ιδιαιτέρως, σήμερα, των μελών της ευλογημένης και φιλοπροόδου Κοινότητος του Γιοχάνεσμπουργκ.
Χαίρομαι, διότι λόγος σημαντικός και καθήκον Πατριαρχικό οδήγησε για μία ακόμη φορά τα βήματά μου κοντά σας. Ευρίσκομαι εδώ για να συνεορτάσουμε την εκατονταετή αδιάκοπη και γόνιμη πνευματικά ζωή του Ιερού Καθεδρικού Ναού των Αγίων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, περικαλλούς ιερού ενδιαιτήματος της Ελληνικής Κοινότητος της Νοτιοαφρικανικής πρωτευούσης.
Όπως κατά την αρχαιότητα οι Έλληνες διεσκορπίσθησαν σε όλη την έκταση της οικουμένης, επισφραγίζοντας τους τοπικούς πολιτισμούς που συνήντησαν με το αθάνατο ελληνικό πνεύμα, το ίδιο οικουμενικές είναι οι διαστάσεις και της ελληνορθόδοξης παρουσίας των νεοτέρων συνελλήνων στις πέντε ηπείρους.
Παρακολουθώντας την ιστορική πορεία των μεταναστών αδελφών μας, προσεγγίζουμε ουσιαστικά την ψυχοσύνθεση και την πορεία τους μέσα στην οικουμενικότητα του χώρου και του χρόνου, πάντοτε υπό το πρίσμα των αρχών και των αξιών του Γένους μας σε άρρηκτο σύνδεσμο με την ορθόδοξη πίστη. Αυτή η ακλόνητη πίστη, η βαθύτατα ριζωμένη στην ελληνική ύπαρξη, ήταν ο λόγος που οι συμπατριώτες μας ανήγειραν Ναούς στην διασπορά, όπως ακριβώς συνέβη και εδώ, στην εσχατιά της αφρικανικής ηπείρου.
Ήταν τα τέλη του έτους 1912 όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ανεγέρσεως, κατά τον βυζαντινό ρυθμό, του οικοδομικού συγκροτήματος του Αγίου Κωνσταντίνου και την 5η Ιανουαρίου του 1913 ο νεόδμητος Ναός παρεδόθη στην δημόσια λατρεία. Την δαπάνη ανέλαβε σύσσωμη η Ελληνική Κοινότητα του Γιοχάνεσμπουργκ, απαριθμούσα τότε περί τα χίλια μέλη, ενώ το Πατριαρχείο μας μερίμνησε για την αδιάκοπη παρουσία κληρικών για την θεραπεία των ποιμαντικών και λειτουργικών αναγκών τους.
Έκτοτε, το ιερό θυσιαστήριο του Αγίου Κωνσταντίνου απετέλεσε την καρδιά της ευλογημένης παροικίας σας. Κάτω από τους θόλους του χιλιάδες Ελλήνων ετέλεσαν τους γάμους τους, βάπτισαν τα παιδιά και τα εγγόνια τους, διδάχτηκαν την ελληνική λαλιά στα παρακείμενα κοινοτικά σχολικά παραρτήματα και έφυγαν για την Αναστάσιμη αιωνιότητα, αναπαυμένοι ότι επετέλεσαν αξιοχρέως το καθήκον τους ως Ορθόδοξοι πατριώτες, αφιοσιωμένοι στα ιερά και τα όσια της αδάμαστης φυλής μας.
Ναός και Κοινότητα λοιπόν, οι δύο πυλώνες επιστηριγμού και παρηγορίας του απόδημου Έλληνα! Χώρος λατρείας του Θεού των πατέρων μας και τέμενος διακρατήσεως της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας μέσα στην τύρβη αλλοτρίων πολιτισμών. Τούτος ο συνεκτικός κρίκος εθνικής ταυτότητος, ελληνικής γλώσσας και ορθοδόξου πίστεως οπουδήποτε και αν βρέθηκε στα πέρατα της οικουμένης, εκαρποφόρησε και συνεχίζει να καρποφορεί.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Σήμερα εορτάζουμε τα 100 χρόνια από την ίδρυση αυτής της ιστορικής εκκλησίας. Αυτή την ώρα η σκέψη μου στρέφεται στους πρώτους 1000 αειμνήστους αδελφούς μας, οι οποίοι πρωτοστάτησαν αλλά και εμόγησαν για την ανέγερσή της. Ο νους στέκεται στους πρώτους κληρικούς, τους Αρχιμανδρίτες Νικόδημο Σαρίκα, Αθανάσιο Αλεξίου, Αθανάσιο Νικολόπουλο, ως και τους λοιπούς λευΐτες, οι οποίοι αναλώθηκαν στην ποιμαντική διακονία των προπατόρων σας. Και η καρδιά οφειλετικά υποκλίνεται στη μνήμη των προοδοιπορησάντων Ποιμεναρχών αυτής της Μητροπόλεως, την οποία ο πολύς και μέγας Προκάτοχός μου, Πατριάρχης Μελέτιος ο Μεταξάκης ίδρυσε το έτος 1928, υπό τον πρώτο της τίτλο, ως «Ιερά Μητρόπολις Ιωαννουπόλεως και πάσης Νοτίου Αφρικής».
Είσθε λοιπόν άξιοι κάθε επαίνου, διότι σήμερα, 100 χρόνια μετά το επίσημο άνοιγμα των πυλών αυτού του περιβλέπτου Ναού, κρατάτε την σκυτάλη της ιστορίας ακλόνητη και τηρείτε την πατρώα παρακαταθήκη ανόθευτη, υπό την ποιμαντορική επιστασία και καθοδήγηση του προσφιλεστάτου αδελφού και συλλειτουργού μου, Σεβ.Μητροπολίτου Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας κ.Δαμασκηνού, ενός γνησίου εκφραστού των εθνικών και εκκλησιαστικών παραδόσεών μας.
Επιτρέψτε δε στο σημείο αυτό, να αναφερθώ ιδιαιτέρως και στον επί σειρά ετών διατελέσαντα Πρόεδρο της περιωνύμου Κοινότητος Γιοχανέσμπουργκ κ.Αλέκο Μπαλαδάκη, τον αγαπητό φίλο, τον καλό οικογενειάρχη, τον αιγυπτιώτη γόνο της πόλεως του Σουέζ.
Προς τον κ.Μπαλαδάκη επιθυμώ να απονείμω το ιστορικό οφφίκιο του Άρχοντος Ρεφερενδαρίου του Πατριαρχικού Θρόνου των Αλεξανδρέων για την καλλίκαρπη και γόνιμη προσφορά του υπέρ του ελληνισμού, ευχόμενος εγκαρδίως ο Θεός να του χαρίζει πάμπολλα έτη για να καμαρώνει την συνεχή πρόοδο των αδελφών μας συνελλήνων της Ν.Αφρικής, ως και την επιτυχή πορεία του υιού του, Ιωάννη Μπαλαδάκη, στην Προεδρία της Ελληνικής Κοινότητος του Γιοχάνεσμπουργκ.
Παιδιά μου,
Καυχάται η παλαίφατη Εκκλησία των Αλεξανδρέων για εσάς, τα πνευματικά αναστήματα του Αποστολικού και Πατριαρχικού Θρόνου του Αγίου Μάρκου, που ως φιλόστοργη μητέρα αγρυπνεί και μεριμνά για όλους σας. Καυχάται κι ο Πατέρας και Πατριάρχης σας για τα τέκνα του, διότι στη ροή των χρόνων προοδεύσατε, μεγαλουργήσατε και συνεχίζετε να μεγαλουργείτε χωρίς να απεμπολήσετε την εθνική συνείδηση και την ζωηφόρο πίστη μας.
Παραμείνετε αγωνιστές και φρυκτωροί των ελληνορθοδόξων αρχών και αξιών της φυλής μας στον παρόντα αιώνα, στην σύγχρονη και διαρκώς μεταβαλλόμενη παγκόσμια κοινωνία, ως εκλεκτά μέλη της απανταχού της γης ομογένειας και ένδοξοι κλώνοι της παρακαταθήκης του Φωτιστού της Εκκλησίας μας Αποστόλου Μάρκου, αγωνιζόμενοι με σύνεση, με αδελφοσύνη, με πνεύμα αλληλοεξυπηρετήσεως και αυτοθυσίας, τίμιοι με τον εαυτό σας, τίμιοι με την ιστορία, τίμιοι με την Ορθοδοξία.
Αυτή θα είναι η καλύτερη απόδοση του χρέους προς τους προγόνους σας που κατέφθασαν εδώ προσδοκώντας ένα ελπιδοφόρο μέλλον, αλλά και ο έπαινος των επιγόνων προς εσάς.
Ο δε Πατήρ των οικτιρμών και Θεός πάσης παρακλήσεως να είναι πάντοτε μαζί σας. Χρόνια πολλά!»
