Το απόγευμα της 12ης Μαΐου ε.έ. η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’, συνοδευόμενος από τον Σεβ.Μητροπολίτη Καρθαγένης κ.Αλέξιο, τον Παν.Αρχιμ. κ.Μελέτιο Κούμανη, Ηγούμενο της Ι.Πατριαρχικής Μονής Οσίου Σάββα Ηγιασμένου Αλεξανδρείας, και τον Ελλ.Καθηγητή του Παν/μιου Θράκης κ.Ε.Βαρβούνη, Άρχοντα Χαρτοφύλακα του Πατριαρχείου, αφίχθη στην Αλεξανδρούπολη, προκειμένου να συμμετάσχει στον εορτασμό της 94της επετείου των Ελευθερίων της ακριτικής πόλεως. Στον αερολιμένα Δημόκριτος τον υπεδέχθησαν οι Σεβ.Μητροπολίτες Αλεξανδρουπόλεως κ.Άνθιμος και Μαρωνείας και Κομοτηνής κ.Παντελεήμων, η Αντιπεριφερειάρχις Έβρου κα. Νικολάου, ο Δήμαρχος Αλεξανδρουπόλεως κ.Λαμπάκης, ο Υποδιοικητής της 12ης Μεραρχίας Ταξίαρχος κ.Καβούρ και λοιποί εκπρόσωποι των τοπικών Αρχών. Ομιλών προς τα τοπικά τηλεοπτικά μέσα, ο Μακαριώτατος ευχαρίστησε τον επιχώριο Μητροπολίτη κ.Άνθιμο για την εγκάρδια υποδοχή και απηύθυνε προς όλους τους Θρακιώτες τον αναστάσιμο χαιρετισμό, υπογραμμίζοντας με συγκίνηση το γεγονός ότι μεταβαίνει στην Θράκη, ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας του, μετά από 38 ολόκληρα έτη.
Το απόγευμα της 13ης Μαΐου ε.έ., έλαβε χώρα η επίσημη υποδοχή της Α.Θ.Μ. στον Ι.Μητροπολιτικό Ναό Αγ.Νικολάου, όπου ετελέσθη ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός, στον οποίο χοροστάτησε ο Μακαριώτατος, συμπαραστατούμενος από τους Σεβ.Μητροπολίτες Καρθαγένης κ.Αλέξιο, Διδυμοτείχου κ.Δαμασκηνό, Ξάνθης κ.Παντελεήμονα και Αλεξανδρουπόλεως κ.Άνθιμο, παρόντος δε του Εξοχ.Υφυπουργού Εξωτερικών κ.Κ.Γεροντοπούλου. Προ της απολύσεως, την Α.Θ.Μ. προσεφώνησε ο επιχώριος Μητροπολίτης κ.Άνθιμος, αναφέρων μεταξύ άλλων:
Ὅταν, πρὶν ἀπὸ 100 περίπου χρόνια, οἱ τότε ἔμποροι τῶν ἐθνῶν, συνεδριάζοντας, ἔβαζαν σύνορα στὶς ψυχὲς τῶν λαῶν, τότε, στὴ δική μας περιοχή, ὁ πρόξενος τῆς Ἑλλάδος στὸ Δεδέαγατς, Ἴων Δραγούμης, προσπαθοῦσε νὰ κατοχυρώσει ὡς δεδομένη καὶ νὰ ἀποδείξει διεθνῶς τὴν ἐθνική μας ἑλληνικὴ συνείδηση, γράφοντας: ‘Ἐδῶ στὸ Δεδέαγατς, ποὺ …κατοικοῦν κάθε καρυδιᾶς καρύδι…οἱ γυναῖκες ποὺ φέρνουν τοὺς ἄνδρες τους στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νικολάου, κάνουν ἐθνικὴ δουλειὰ καὶ τὶς εὐγνωμονῶ’. Μέσα σ’ αὐτὸν τὸν μεγαλόπρεπο γιὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη Ναό, ὑπογράφτηκε τὸ Πρωτόκολλο τῶν Ἐλευθερίων τῆς πόλεώς μας στὶς 14 Μαΐου 1920.
Ἐπὶ 70 χρόνια ζήσαμε τὶς ἐθνικὲς περιπέτειες τῆς Πατρίδος μας, ἔτσι ὅπως ἡ ἀπόστασή μας ἀπὸ τὴν Πρωτεύουσα τὶς καθιστοῦσε τραγικώτερες. Κατὰ τὴν τελευταία τοῦ 20ου καὶ τὴν πρώτη δεκαετία τοῦ 21ου αἰώνα, ζήσαμε τὴν διεύρυνση τοῦ περιῤῥέοντος ὁρίζοντα μὲ τὸ γεωπολιτικὸ ‘ἄνοιγμα’ ποὺ μᾶς ἕνωσε πολιτιστικὰ καὶ ἐμπορικὰ μὲ τὴν βαλκανικὴ ἐνδοχώρα καὶ τὰ παρευξείνεια Κράτη. Ἐδῶ καὶ 4 χρόνια, ἡ λεγόμενη οἰκονομικὴ κρίση, ἡ ὁποία μᾶς προέκυψε «ὡς αἰγυπτικὴ πληγή» μᾶλλον προλειαίνει μιὰ ἰδιότυπη ἀνακατανομὴ ἐπιῤῥοῶν ποὺ προβλέπει καὶ ἀλλαγὴ συνόρων. Προφανῶς αὐτὸ περιγράψατε πρὸ 5 ἡμερῶν, ἀπευθυνόμενος στὴν εὐρωπαϊκὴ διάσκεψη τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης, ὡς «ὠδῖνες… ἱστορικοῦ μετασχηματισμοῦ… μὲ ἄδηλα ἀποτελέσματα… στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς νοτιοανατολικῆς Μεσογείου».
Στὸ θρακικὸ διαμέρισμα τῶν 3 Νομῶν, Ξάνθης, Ροδόπης καὶ Ἕβρου, ὑφιστάμεθα τὰ ἀπότοκα αὐτῆς τῆς συγκυρίας, μὲ τὸ δυσειδὲς πρόσωπο τῆς ἀνεργίας, τῆς ὑπογεννητικότητος καὶ τῆς ἀφυδατώσεώς μας ἀπὸ ἐπιστημονικὸ καὶ ἐργατικὸ δυναμικό. Παρ’ ὅλα αὐτά, ὁ εὐγενικὸς καὶ ὑπερήφανος λαός μας διατηρεῖται εὐσεβὴς καὶ στερεὸς στὴν πατρῶα Ὀρθόδοξη παράδοση, σέβεται τὸ Στρατό μας, ἐμπιστεύεται τὴν Δικαιοσύνη, προσβλέπει στὴν Παιδεία καὶ παραμένει δημοκρατικὸς στὶς πεποιθήσεις του. Ἡ ἐπὶ αἰώνα συνύπαρξη μὲ τοὺς μουσουλμάνους συμπατριῶτες μας μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει πρότυπο γιὰ τὴν Εὐρώπη, πρὶν ἐκείνη τρομαγμένη ἀπὸ τὸ γεγονός, ἀρχίσει νὰ ἐνεργεῖ ἐπικινδύνως σπασμωδικά.
Ὁ Πάπας καὶ Πατριάρχης τῆς μεγάλης πόλεως Ἀλεξανδρείας, Λιβύης, Πενταπόλεως, Αἰθιοπίας, πάσης γῆς Αἰγύπτου καὶ πάσης Ἀφρικῆς κ. Θεόδωρος ὁ Β´, εἶναι μιὰ ἀτράνταχτη ἀπόδειξη τῆς εὐεργετικῆς γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα συμπορεύσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ μὲ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ μιὰ ἐξαιρετικὰ συνετὴ πρόταση γιὰ εἰρηνικὴ εὐρωπαϊκὴ πορεία, μὲ ἐξάρτυση:
· τὸ φορτίο τοῦ δισχιλιετοῦς θεσμοῦ ποὺ ὑποστασιοποιεῖ,
· τὴν χρυσοποίκιλτη καὶ αἱματοβαμμένη ἱστορία ποὺ κομίζει,
· τὴν πονεμένη ἐμπειρία ποὺ πολυποίκιλα βιώνει, καὶ
· τὸν ἄριστο τρόπο ποὺ ἀποδεικνύει τὴν διακονία του.
Τὸ κείμενο τοῦ προκατόχου σας Μεγ. Ἀθανασίου ‘Κατὰ Ἑλλήνων’ βύθισε γιὰ πάντα στὰ ἔλη τοῦ Νείλου, τὸν μίζερο καὶ παχνόβιο ἑλλαδισμὸ μὲ τὴν νομοτελειακὰ καταδικασμένη παγανιστική του τροπή, ἑδραιώνοντας τὴν ἴδια ἐποχή, τὸν παγκόσμιο καὶ οἰκουμενικό ἑλληνισμό ποὺ ἀπετέλεσε ἀστραπιαῖα τὴν ραχοκοκκαλιὰ τῆς ἀχανοῦς αὐτοκρατορίας. Ἡ φιλόσοφος Ὑπατία ὄντως ‘πέθανε’ τραγικὰ στὴν Ἀλεξάνδρεια ‘κατὰ κόσμον’, καὶ ξαναγεννήθηκε ‘κατὰ Χριστόν’ ὡς ἁγία Αἰκατερίνη. Αὐτὸ θυμοῦνται οἱ καππαδόκες πρόσφυγες τῆς πόλεώς μας, ποὺ γιόρταζαν στὴν Καισάρεια τὴν μάρτυρα Ὑπατία στὶς 25 Νοεμβρίου.
Ἡ ἀλεξανδρινὴ Σχολή, δὲν φοβήθηκε νὰ ἀναθρέψει τὸ «μέγα καύχημα τοῦ ἐξελληνισθέντος καὶ φιλοσοφήσαντος Ἰουδαϊσμοῦ», περὶ τοῦ ὁποίου μέχρι σήμερα διερωτᾶται ἡ παγκόσμια διανόηση, ἂν τελικὰ «ὁ Φίλων ἐπλατώνιζε ἢ ὁ Πλάτων ἐφιλώνιζε». Ὁ ἀλεξανδρινὸς ποιητὴς διακωμώδησε τὸν ἡγεμόνα «ἐκ Δυτικῆς Λιβύης», ποὺ ὅταν ἐπισκέφθηκε τὴν πόλη «πῆρε ὄνομα ἑλληνικό, ντύθηκε σὰν τοὺς Ἕλληνας, ἔμαθ’ ἐπάνω-κάτω σὰν τοὺς Ἕλληνας νὰ φέρεται: κ’ ἔτρεμεν ἡ ψυχή του, μὴν τυχὸν χαλάσει τὴν καλούτσικην ἐντύπωσιν, μιλώντας μὲ βαρβαρισμοὺς δεινοὺς τὰ Ἑλληνικά, κ’ οἱ Ἀλεξανδρινοὶ τὸν πάρουν στὸ ψιλό, ὡς εἶναι τὸ συνήθειο τους, οἱ ἀπαίσιοι». Ἡ Κλεοπάτρα ἦταν βέβαια ἡ τελευταία ἑλληνίδα Φαραώ, ὅμως, σὲ πρόπυλο τῆς Καθέδρας σας, ἀκόμα καὶ σήμερα, παραμένει ἡ ἐπιγραφὴ ‘ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ’, γραμμένη στὰ ἑλληνικά.
Ἡ ἀξία, λοιπόν, τῆς ἱστορικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς φρυκτωρίας τὴν ὁποία φυλάσσετε, εἶναι ποὺ προσέθεσε στὸν τίτλο σας τὴν βαρύγδουπη ἀναγνώριση: ‘Πατὴρ Πατέρων, Ποιμὴν Ποιμένων, Ἀρχιερεὺς Ἀρχιερέων, Τρίτος καὶ Δέκατος τῶν Ἀποστόλων καὶ Κριτὴς τῆς Οἰκουμένης’.
Ὅμως, τὸ λαμπρὸ παρελθόν, δὲν εἶναι γιὰ σᾶς ἀνάκλιντρο, εἶναι ἐφαλτήριο. Σήμερα ἀρκετὲς φορὲς ‘βαρὺς καὶ βλεπόμενος’, δὲν διάγετε ἐκεῖ ‘ἑστὼς καὶ θερμαινόμενος’.
Σᾶς ἔχουμε δεῖ, Μακαριώτατε,
· νὰ σχοινοβατεῖτε πολιτικῶς, στὶς ἀφρικανικὲς ἡγεσίες,
· νὰ ὀργώνετε τὴν μαύρη Ἤπειρο, ἱεραποστολικῶς,
· νὰ γεφυρώνετε αἰωνόβια χάσματα, διπλωματικῶς,
· νὰ ἐκφωνεῖτε λόγους σὲ συνδιασκέψεις Ἐθνῶν,
· νὰ συνομιλεῖτε φιλικὰ μὲ Προέδρους Κρατῶν,
· νὰ συζητᾶτε πολιτιστικὰ μὲ Φύλαρχους λαῶν,
· νὰ χαϊδεύετε παιδιὰ χτυπημένα ἀπὸ χολέρα, ἀπὸ λέπρα, ἀπὸ Aids, ἀπὸ Ulgere de Buruli καὶ ἀπὸ τὸ σκουλίκι τοῦ Νείλου,
· σᾶς ἔχουμε δεῖ περικοσμημένο μὲ ἀστραφτερὰ παράσημα, ἀλλὰ καὶ λασπωμένο σὲ ἀχυρένιες καλύβες,
· σᾶς ἔχουμε δεῖ μὲ τιάρα, ἀλλὰ καὶ ξεσκούφωτο, δίπλα σὲ οἰκοδομικὰ ὑλικά, μὲ ἀντερί,
δηλ. κοντολογίς, σᾶς ἔχουμε δεῖ νὰ κομίζετε Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα, σὲ κάθε ἡλιόλουστη καὶ ἀνήλια γωνιὰ τῆς Ἀφρικῆς.
· Νὰ προσαρμόζετε τὴν Ὀρθόδοξη πίστη, τὴν Χριστιανικὴ λατρεία καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴ τέχνη, στὰ μέτρα τῶν ἰθαγενῶν.
· Νὰ διδάσκετε ἑλληνικοὺς χοροὺς καὶ τραγούδια σὲ σχολεῖα καὶ σὲ Πανεπιστήμια ποὺ οἰκοδομήσατε καὶ λειτουργεῖτε.
· Νὰ ντύνετε τοὺς φτωχοὺς μὲ ροῦχα καὶ τοὺς ἱκανοὺς μὲ τεχνολογία.
· Νὰ θρέφετε τοὺς πεινασμένους μὲ φαγητὸ καὶ τοὺς διψασμένους μὲ γνώσεις.
· Νὰ φυλάσσετε στὸ Κάϊρο τάφους, μὲ τρανταχτὰ ὀνόματα ἑνὸς ἑδραίου ἑλληνισμοῦ ποὺ ἀδίκως ἐκδιώχθηκε.
Γεγονότα πολλὰ καὶ πληθωρικά, γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Neslon Mandela, σᾶς χαρακτήρισε «καλό του φίλο», ἀλλὰ γιὰ μᾶς φανερώνουν «Ὀρθόδοξο ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ γνήσιο Ἑλληνικὸ πνεῦμα».
Γιὰ ὅλα αὐτά, σᾶς καλωσορίζουμε, Μακαριώτατε, βαθυκλινῶς.
Ὁ λόγος σας, τὸ βλέμμα σας, τὸ πνεῦμα σας, ὁ τρόπος σας, ἡ τακτική σας, ἡ τεχνική σας, ἡ διάκριση, ἡ πρόβλεψη, ἡ εὐελιξία ποὺ σᾶς χαρακτηρίζουν, εἶναι ὅσα ἔχουμε κι ἐμεῖς ἀνάγκη, τώρα περισσότερο ἀπὸ ποτέ, τώρα ποὺ χάνονται στὴν Πατρίδα μας καὶ στὴν εὐρύτερη γύρω περιοχή μας, τὰ ἑξῆς τρία:
· ἡ ξεγνοιασιὰ περὶ τῶν θρησκευτικῶν δεδομένων,
· ἡ σταθερότητα περὶ τῶν ἐθνικῶν ζητημάτων, καὶ
· ἡ ψευδαίσθηση περὶ τῶν ἀμιγῶν πολιτισμῶν.
Ἡ προσωπική σας πορεία, στὰ χνάρια τοῦ παλαιφάτου Πατριαρχείου σας, νομίζω ὅτι ἐκφράζεται δόκιμα ἀπὸ τὸν νομπελίστα ποιητή μας, σὰν ‘τὸ μακρὺ ποτάμι, ποὺ βγαίνει μέσα ἀπ’ τὶς μεγάλες λίμνες τὶς κλειστές, βαθιὰ στὴν Ἀφρικὴ καὶ ἤτανε κάποτε θεὸς κι ἔπειτα γένηκε δρόμος καὶ δωρητὴς καὶ δικαστὴς καὶ δέλτα· ποὺ δὲν εἶναι ποτές του τὸ ἴδιο, …κι ὡστόσο μένει πάντα τὸ ἴδιο σῶμα, τὸ ἴδιο στρῶμα …ὁ ἴδιος προσανατολισμός’.
Αντιφωνών, ο Μακαριώτατος ευχαρίστησε τον Σεβ. κ.Άνθιμο για το πρόθυμο και το ευχερές του λόγου του και, ως δείγμα αντιπελαργήσεως, προσέφερε δαψιλή τον πατριαρχικό έπαινο στην Ι.Μητρόπολη και στο πρόσωπο του Σεβασμιωτάτου για την αρωγή τους προς την Ιεραποστολή του Πατριαρχείου διά της ενισχύσεως προς ανέγερση Ιερών Ναών και Σχολείων στην αφρικανική ήπειρο. Ευλόγησε δε την νεολαία, τον ευσεβή λαό της Αλεξανδρουπόλεως, τον Στρατό και τα Σώματα Ασφαλείας, τον ιερό Κλήρο, τους Άρχοντες του τόπου και την φρυκτωρό της Ελλάδος νήσο της Σαμοθράκης, προσευχόμενος υπέρ της ευοδώσεως των κόπων, των θυσιών και των ελπίδων όλων των συμμετεχόντων στην πανήγυρη.
Ακολούθησε ανταλλαγή αναμνηστικών δώωρων και η τιμητική περικόσμηση του Καθηγητή Μαθηματικού της Β/θμίου Εκπαιδεύσεως Έβρου κ.Γ.Λεργιού, ως δείγμα αναγνωρίσεως της συνεισφοράς του στη λειτουργία των ελληνικών σχολείων στην Κινσάσα του Κογκό. Καταληκτικώς πραγματοποιήθηκε η λιτάνευση της ιεράς εικόνος της Παναγίας της Ελευθερώτριας, παρουσία πλήθους πιστών.
Σημ. Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε ευγενικώς από τον κ. Αι. Πολυγένη.
