Την Παρασκευή, 10η Ιανουαρίου ε.ε. η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β’ ετέλεσε στον περικαλλή Ιερό Καθεδρικό Ναό Θεοτόκου Ηλιουπόλεως Καΐρου την ενθρόνιση του Σεβ.Μητροπολίτου Μέμφιδος κ.Νικοδήμου.
Στην τελετή της ενθρονίσεως του Σεβασμιωτάτου συμμετείχαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Λεοντοπόλεως κ.Γαβριήλ, Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας, ο Θεοφιλ.Επίσκοπος Βαβυλώνος κ.Νήφων, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Π.Καΐρου, ο Έξαρχος της Εκκλησίας της Ρωσίας π.Βίκτωρ Κουλάγκα, Κληρικοί του Θρόνου, ως και Κληρικοί από το Σινά και την Ελλάδα. Παρέστησαν ο Εξοχ.Πρέσβης της Ελλάδος στο Κάιρο κ.Χ.Λάζαρης, οι Εντιμ.Πρόξενοι της Ελλάδος, κ.Ι.Χατζαντωνάκης, και της Κύπρου, κ.Φ.Φωτίου, ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος Καΐρου κ.Κ.Φλεβοτομάς, ο Πρόεδρος της Ελληνορθοδόξου Κοινότητος των Αραβοφώνων Καΐρου κ.Ρ.Χόσνι, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Αδελφότητας κ.Α.Μαυρομάτης, ο Πρόεδρος του Ελληνορθοδόξου Κλαμπ των Αραβοφώνων της Ηλιουπόλεως κ.Ζ.Σεραφείμ, η Πρόεδρος του Φιλανθρωπικού Σωματείου Μαρία Αιγυπτία και Αρχόντισσα του Πατριαρχείου κ.Σ.Κυριάζη, η οποία μαζί με τον σύζυγό της Κ.Κυριάζη χρηματοδότησαν την εκ βάθρων ανακαίνιση του Καθεδρικού Ναού της Μητροπόλεως, πλήθος παροίκων, ως και επισκέπτες εξ Ελλάδος.
Ο Μακαριώτατος, κατά την προσλαλιά Του, με συγκίνηση είπε τα εξής:
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Μέμφιδος και εν Κυρίω αγαπητέ αδελφέ κ.Νικόδημε,
‘Ο προς την Εκκλησίαν βλέπων προς τον Χριστόν άντικρυς βλέπει τον εαυτόν διά της προσθήκης των σωζομένων οικοδομούντα και μεγαλύνοντα.’ (Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εξήγησις του Άσματος των Ασμάτων, 13, σ.383, 3-6. PG 44, 1048C). Ο μέγας της Εκκλησίας στοχαστής και θεολόγος Επίσκοπος Νύσσης Άγιος Γρηγόριος, τη μνήμη του οποίου τιμούμε σήμερα, ώρισε ως αρραγές θεμέλιο της Εκκλησίας την κένωση του Υιού του Θεού και την δι΄ αυτής πρόσληψη και ανακαίνιση του ανθρώπου.
Στο μέγα και καθ΄ εαυτό απερινόητο μυστήριο της Εκκλησίας του Χριστού γίνονται μέλη διά της πίστεως όσοι ελεύθερα έχουν αποδεχθεί το Ευαγγέλιο και έχουν ευθυγραμμίσει τη ζωή τους προς τα σωτηριώδη μηνύματά του• ‘εν δε τω Υιώ πάντες γινόμεθα οι διά της εις αυτόν πίστεως σώμα αυτού’ (Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εις το όταν υποταγή αυτώ τα πάντα…, σ.23, 11-12. PG 44, 1321B). Στην Εκκλησία οικοδομείται η αληθινή γνώση του Θεού και φανερώνεται αυτό που είναι εκτός των ανθρωπίνων γνωστικών δυνατοτήτων• με αυτό τον τρόπο τα λογικά μέλη της Εκκλησίας καρδιώνονται ‘ότι τρανότερον εν αυτή τον αόρατον βλέπουσιν’ (Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εξήγησις του Άσματος των Ασμάτων, 7, σ.214, 12. PG 44, 368C).
Καταυγαζομένη υπό της χάριτος του Παναγίου Πνεύματος, αλλά και απαρεγκλίτως στοιχούσα προς την θεολογική θεώρηση της Εκκλησίας ως οικοδομής, η Εκκλησία της Αλεξανδρείας σε καλεί σήμερα να διακονήσεις το ιερό υπούργημα της συνάξεως και της οικοδομήσεως στο σώμα της Εκκλησίας των πιστών της ιστορικής Μητροπόλεως Μέμφιδος ώστε ‘σύσσωμοι συναρμολογούμενοι και συνδεθέντες εν Χριστώ διά της ομοιώσεως της σαρκός, εις άνδρα τέλειον καταντήσαντες, αθάνατοι και άφθαρτοι διαμείνωσι’ (Μέγας Αθανάσιος, Κατά Αρειανών, 2, 74).
Αγαπητέ μου Νικόδημε,
Τον Ιούλιο του 2003 ήλθες στο παλαίφατο Πατριαρχείο μας και υπηρέτησες υπό το ωμοφόριό μου θυσιαστικώς και αγαπητικώς τον Αφρικανό αδελφό στο Μπουλαβάγιο, στην Ιεραποστολή της Ιεράς Μητροπόλεως Ζιμπάμπουε. Και όταν η αγάπη και η πρόνοια του Παντοδυνάμου Θεού το θέλησε, ήλθες στο Κάιρο, το 2005, και έκτοτε προσφέρεις με πίστη και διάκριση ως Πατριαρχικός Επίτροπος στην πρωτεύουσα πόλη της χώρας του Νείλου.
Ως Επίτροπος εφαρμόζεις το θεολογούμενο ότι η Εκκλησία ‘έστι πρός αλληγορίαν μελισσουργούσα καί κηροπλαστούσα μέλιττα, τιμήσασα την Θεού σοφίαν’ (Διδύμου του Τυφλού, Υπόμνημα εις τους Ψαλμούς, Ψαλμός 117, στ.12). Επί οκταετία ολόκληρη αναλώνεις νυχθημερόν εαυτόν με αυτοθυσία και μαρτυρία για την Δευτερόθρονη της Ορθοδοξίας Εκκλησία. Ό,τι και αν σου ανέθεσα, το διεκπεραίωσες με αδιαπραγμάτευτη υπακοή, μεθοδική σχολαστικότητα και αταλάντευτη προσήλωση στο καθήκον.
Ως συγκυρηναίος στον πνευματικό μου αγώνα να προάγω την ιστορική μαρτυρία, να εκπέμψω το σύγχρονο στίγμα και να χαλκεύσω τη μελλοντική προοπτική του Αγιωτάτου Αποστολικού Θρόνου του Αγίου Μάρκου, τηρείς απαρεγκλίτως την εκκλησιολογική αρχή ότι ‘αυτή τη Εκκλησία πεπίστευται η του Θεού δωρεά καθάπερ η πνοή τω πλάσματι, προς το πάντα τα μέλη μετασχόντα ζωοποιηθήναι και εν αυτή κατατέθειται η κοινωνία του Χριστού’ (Αγίου Ειρηναίου Λουγδούνου, Έλεγχος ψευδωνύμου γνώσεως, 3, 22, 3). Γι΄ αυτό και ως Επίσκοπος της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Ιεράς Επισκοπής Νιτρίας έκανες πράξη την οφειλετική προσφορά στο σώμα της Εκκλησίας ως δικαιοσύνη, σύνεση, πραότητα, παρρησία και εντιμότητα.
Τις αρετές σου αυτές διεπίστωσε κατόπιν προτάσεως μου η περί ημάς Αγία και Ιερά Σύνοδος, η οποία σε αντέμειψε για το εκκλησιαστικό ήθος και την άοκνη εργασία σου διά της παμψηφεί εκλογής σου σε Μητροπολίτη της Ιεράς Μητροπόλεως Μέμφιδος με κριτήριο την διατήρηση στην πνευματική λαμπαδηδρομία των αιώνων ασβέστου του φωτός του κηρύγματος της αληθείας, το οποίο ‘πανταχή φαίνει και φωτίζει πάντας ανθρώπους τους βουλομένους εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν’ (Αγίου Ειρηναίου Λουγδούνου, Έλεγχος ψευδωνύμου γνώσεως, 1, 10, 3).
Σεβασμιώτατε,
Είσαι ομολογουμένως άξιος να φέρεις σε αίσιο πέρας και αυτή την ιερή αποστολή που σου ενεπιστεύθη η Εκκλησία της Αλεξανδρείας. Είσαι ικανός και σε αυτό το πνευματικό γεώργιο να εφαρμόσεις, με τους λόγους και τα έργα σου, το διδαχθέν υπό του Επισκόπου Πενταπόλεως Αγίου Νεκταρίου: ‘Επιδιώκετε την αγάπη. Ζητάτε καθημερινὰ απὸ το Θεὸ την αγάπη. Μαζὶ με την αγάπη έρχεται και όλο το πλήθος των αγαθών και των αρετών. Αγαπάτε για ν’ αγαπάστε και σεις απὸ τους άλλους. Δώστε στο Θεὸ όλη σας την καρδιά, ώστε να μένετε στην αγάπη. «Ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεὸς εν αυτώ μένει» (Α’ Ιωάν. 4,16).’
Στον αγώνα τον καλό να ποιμάνεις την ιστορική Μητροπολίτιδα Επαρχία της Μέμφιδος, θα έχεις κοντά σου τον Πατριάρχη σου, στο πλευρό του οποίου τόσα χρόνια αναλώνεις εαυτόν. Στον αγώνα τον καλό θα έχεις κοντά σου τους Αρχιερείς μας και τους Κληρικούς μας, την Ελληνική και την Αραβορθόδοξη Κοινότητα του Καΐρου, με τις οποίες επί μακρόν αρμονικά συνεργάζεσαι.
Έντεινε λοιπόν και κατευοδού και αρχιεράτευε, παραμένων ‘απλούς τον τρόπον, πολυειδής την κυβέρνησιν• σοφός τον λόγον, σοφώτερος την διάνοιαν• πεζός τοις ταπεινοτέροις, υψηλότερος τοις μετεωροτέροις• φιλόξενος, ικέσιος, αποτρόπαιος’ (Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Εις τον Μ.Αθανάσιον, 36). Αμήν!
Ο Σεβ.κ.Νικόδημος ανέφερε κατά την αντιφώνηση του:
«Όπου μυστήριον κραυγής, εκεί ησυχία Θεού», κραυγάζει εν προσευχή και θεολογεί εν πίστει ο θεοφόρος της Εκκλησίας πατὴρ ιερομάρτυς Ιγνάτιος επίσκοπος Αντιοχείας. Καθὼς η ιερότητα της στιγμής ακτινοβολεί επάνω στο ταπεινό μου πρόσωπο και η ανείπωτη ευλογία του Θεού συνταράσσει μυστηριωδώς όλο μου το είναι, αισθάνομαι ότι όντως «πάντα χορηγεί το Πνεύμα το άγιον», η θεία Χάρις δηλονότι, «η πάντοτε τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα». Τα χορηγεί δε εν σοφία, τα θεραπεύει εν αγάπη και τα αναπληροί εν αγαθότητι.
Τούτο, Μακαριώτατε Πάτερ και Δέσποτα, σεβασμία των αγίων αρχιερέων χορεία, τίμιον πρεσβυτέριον, Χριστού διακονία, εντιμώτατοι ἄρχοντες, λαὲ του Θεού περιούσιε, τούτο λέγω, κάθε κληρικός, ιδιαιτέρως κατὰ την προσφορὰ της αναιμάκτου θυσίας, κατὰ τον μελισμὸ του τιμίου Σώματος του Χριστού εις τροφὴν του λαού αυτού, που αποτελεί το κέντρο της ζωής και της ευθύνης μας, είναι αυτονόητο και ευλογημένο να αισθάνεται. Επιτρέψατέ μου όμως κατὰ την ιερὰν ταύτην στιγμὴν της επισήμου αναρρήσεώς μου εις τον περίπυστον θρόνον της ιεράς κατὰ Μέμφιδα εκκλησίας να καταθέσω αυτὴν την αίσθηση ως προσωπικὴ και βιωματικὴ εμπειρία. Φέρνοντας κατὰ νου τούτη την ευλογημένη ώρα, όπως, νομίζω, είναι ανθρωπίνως κατανοητό, την πορεία της ταπεινότητός μου μέσα στην Εκκλησία απὸ την φοβερὴ στιγμὴ της μοναχικής μου κουράς έως της σήμερον ημέρας, καθὼς αυτὴ συμφύρεται με την ολοκάρδια παραδοχὴ που ο Μέγας Βασίλειος κατὰ την ευχὴ της αγίας Αναφοράς θέτει στα χείλη του ιερουργού «ου γαρ εποιήσαμέν τι αγαθὸν επὶ της γης», δεν έχω παρὰ να ομολογήσω εν ησυχία Θεού και ταπεινώσει πολλή την χάριν, να κηρύξω τον έλεον και να μην κρύψω την ευεργεσία.
Ανάδοχος αυτής μου της χαράς Υμείς, Μακαριώτατε Πάτερ και Δέσποτα, Πάπα και Πατριάρχα της Μεγάλης πόλεως Αλεξανδρείας, Λιβύης, Πενταπόλεως, Αιθιοπίας, πάσης γης Αιγύπτου και πάσης Αφρικής, προ πάντων δε Ποιμὴν και Διδάσκαλε, φιλεύσπλαγχνε και ελεήμον παιδαγωγὲ εν Χριστώ, και διὰ τούτο μετὰ τον εν Τριάδι Θεὸν, την προστάτιδα πάντων ημών των μοναχών Κυρίαν Θεοτόκον και τους αγίους Νικόδημον τον Αγιορείτην και Νεκτάριον τον Πενταπόλεως μητροπολίτην, απευθύνω προς Υμάς τον της ευχαριστίας λόγον και απὸ βάθους καρδίας μέχρις εσχάτης μου αναπνοής σας ευγνωμονώ. Απὸ την πρώτη στιγμὴ της εν Χριστώ κοινωνίας μας, της κλήσεως και υποδοχής της ταπεινότητός μου ως κληρικού του Αλεξανδρινού Θρόνου, με υποδεχθήκατε στην πατρική σας αγκάλη, όντας τότε ποιμενάρχης της ιεραποστολικής Μητροπόλεως Ζιμπάμπουε. Αργότερα δε, ως αρχιθύτης της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας με εμπιστευθήκατε, με αρχοντιὰ με παιδαγωγήσατε, με ζήλο Θεού με εμποτίσατε, με ιεραποστολικὸ φρόνημα καλλιεργήσατε την άνυδρη γη της καρδίας μου, με τον λόγο σας τον πάντοτε άλατι ηρτυμένον, κυριώτατα δε με το παράδειγμα της αγίας βιοτής σας στο πλήρες ακανθών και ζιζανίων γεώργιον της Μαύρης Ηπείρου. Μου εδιδάξατε ότι ο κληρικὸς της Αφρικής, είτε διάκονος, είτε ιερεύς, είτε επίσκοπος, χρειάζεται, εὰν επιθυμή να κηρύξη όντως τον Σταυρὸ και την Ανάσταση του Χριστού μέσα σ’ ένα περιβάλλον απὸ αδιάφορο εως και εχθρικὸ πολλὲς φορές, να έχῃ ως κορωνίδα της εκκλησιαστικής του διακονίας τους κυριακοὺς λόγους• «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτὸν και αράτω τον σταυρὸν αυτού και ακολουθείτω μοι»• και «ος εὰν θέλη γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος• και ος εὰν θέλη υμων γενέσθαι πρωτος, έσται πάντων δούλος». Αυτοὺς απευθύνω εν αγάπη πολλή προς τους κληρικοὺς της ιστορικής μου επαρχίας και επ’ αυτών υπόσχομαι εν αγάπη και ταπεινώσει να βηματίσω, χάριτι Θεού, ως ποιμενάρχης αυτής.
Ο άκμων της ιεραποστολικής διακονίας λειαίνει εν Κυρίω τις καρδιὲς των εργατών αυτής. Εδώ τίποτε δεν είναι δεδομένο• τίποτε αυτονόητο• τίποτε δεν ευρίσκεται, ας μου επιτραπή η έκφρασις, σε αυτόματο πιλότο, όπως ίσως συμβαίνει σε άλλες εκκλησίες. Κάθε νέα ἡμέρα που ο άγιος Θεὸς ξημερώνει είναι και μία νέα ευκαιρία αγώνος, τόσο στα πνευματικά, όσο και στα υλικά. Κάθε κληρικὸς ή λαϊκὸς συνεργάτης που δραστηριοποιείται ιεραποστολικῶς, αλλὰ και κάθε βαπτισμένος Ορθόδοξος Χριστιανὸς που ζη και κινείται σε τούτα τα χώματα, τα θεοβάδιστα και αγιοτόκα, χρειάζεται, για να παίρνη κουράγιο, να γεμίζη απὸ αυτὸ που πλημμυρίζει την δική σας καρδιὰ και εικονίζεται χαριτωμένα στο χαρίεν και ιλαρό σας πρόσωπο. Απὸ αγάπη, δηλαδή, προς τον άνθρωπο γενικὰ ως κατ’ εικόνα Θεού πλασθέντα, και προς τον κάθε Χριστιανό, ως καθ’ ομοίωσιν εκείνου εργαζόμενο. Αυτὸ ας αποτελέση και το μήνυμα της πατρικής μου καρδιάς προς το ποίμνιο της εκκλησιαστικής μου επαρχίας. Μήνυμα καταλλαγής, ανοχής προς την ετερότητα, μακροθυμίας προς πάντας.
Ευγνωμόνως στρέφομαι προς το πρόσωπο της μητρός μου Βασιλικής και μνημονεύω της μακαρίας ψυχής του πατρός μου Γεωργίου, πλήρης συγκινήσεως. Τους σεβασμιωτάτους αγίους αρχιερείς, Μητροπολίτην Ερμουπόλεως κ Νικόλαον, Επίσκοπον Βαβυλώνος κ Νήφων, εξαιρέτως δε εις το πρόσωπον του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λεοντοπόλεως κ Γαβριήλ, χαιρετώ και ασπάζομαι την τιμήσασάν με δια της ψήφου της, σεπτήν Ιεραρχίαν του Θρόνου. Τους αδελφούς κληρικοὺς, τους επιστήθιους και γνησίους αδελφούς μου αρχιμ. Νικόλαον Λιόλιον και αρχιμ. Ιγνάτιον Σαξαμπάνην, τους σπεύσαντες μακρόθεν εις την χαράν μου, τους εντιμοτάτους άρχοντας, τις πρεσβευτικές και προξενικές αρχές Ελλάδος και Κύπρου, τις κοινοτικές αρχές ελληνόφωνες και αραβόφωνες και όλους τους παροίκους τους συνελθόντας εις την χαράν ταύτην, κατασπάζομαι εν ευχαριστία πολλή.
Δέομαι αρχιερατικώς υπὲρ αναπαύσεως της ψυχής του πολιού προκατόχου μου, αοιδίμου μητροπολίτου γέροντος Μέμφιδος μακαριστού κυρού Παύλου, του διὰ πολλών χαρισμάτων κοσμηθέντος και κλεΐσαντος επὶ δεκαετίας την ιεραρχία του Αλεξανδρινού Θρόνου.
Επικαλούμενος τέλος την χάριν του αγίου Θεού ζητώ τις προσευχὲς όλων διά ποιμαντορικὴν διακονίαν ευάρεστον ενώπιον του Κυρίου εις οικοδομὴν του αγίου σώματος αυτού.
Τον Σεβασμιώτατο προσεφώνησαν επίσης ο Σεβ.Μητροπολίτης Λεοντοπόλεως κ.Γαβριήλ, εκ μέρους της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Θρόνου και ο Εξοχ.Πρέσβης της Ελλάδος στο Κάιρο κ.Χ.Λάζαρης. Της τελετής ενθρονίσεως ακολούθησε εόρτια σύναξη επί τη ευσήμω ημέρα, κατά την διάρκεια της οποίας ανακοινώθηκε ο ορισμός του εκ Συρίας ορμωμένου Παν.Αρχιμ. Δημητρίου Μανσούρ ως Εφημερίου του Ι.Ναού των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ της εν Καΐρῳ Ελληνορθοδόξου Κοινότητος των Αραβοφώνων.
