Την 27ην Ιουνίου ε. έ., η Α.Θ. Μακαριότης, ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος ο Β’, εχοροστάτησε κατά τον Όρθρο και την Θεία Λειτουργία εις το ιερόν παρεκκλήσιον του Αγίου Νεκταρίου της Ιεράς Πατριαρχικής Μονής Αγίου Σάββα του ηγιασμένου Αλεξανδρείας, κατά την εορτή του Αγίου Κυρίλλου Λουκάρεως, Πατριάρχου Αλεξανδρείας και μετέπειτα Κωνσταντινουπόλεως, παρόντος του θεοφιλ. επισκόπου Ταμιάθεως κ. Γερμανού και του Σεβ. Μητροπολίτου Μέμφιδος κ. Νικοδήμου, Πατριαρχικού Επιτρόπυ Καϊρου.
Ολίγον προ της απολύσεως της θείας μυσταγωγίας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης αναφέρθηκε με έκδηλη συγκίνηση στο πρόσωπο του εορταζομένου Αγίου. Πιο συγκεκριμένα τόνισε πως «σήμερα τιμάμε τον Πατριάρχη μας, τον εθνομάρτυρα τον Άγιο Κύριλλο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας τον τόσο παρεξηγημένο και τόσο πονεμένο πατριάρχη, που στήριξε την Ορθοδοξία στις παραδουνάβιες χώρες, στο Άγιον Όρος, την Πολωνία, την Ρωσία και τον Πόντο». Ο Άγιος Κύριλλος υπήρξε μια σπουδαία πνευματική φυσιογνωμία του 17ου αιώνος, που λάμπρυνε και λαμπρύνει την Εκκλησία μας με το σπουδαίο του έργο. Ηξιώθη δε από το Θεό να ομολογήσει την πίστη του, δεχόμενος το μαρτυρικό τέλος στις 27 Ιουνίου του 1620, κατόπιν διαταγής του σουλτάνου Μουράτ Δ’. Αξίζει δε να αναφερθεί, πως αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία για το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας να φυλάσσει στην Πατριαρχική Μονή Αγίου Σάββα τα αρχιερατικά του άμφια.
Η σημερινή, όμως, ημέρα δεν αποτελεί μόνον ευφρόσυνος, για το δευτερόθρονο Πατριαρχείο, αλλά και για τον ίδιο τον αλεξανδρινό προκαθήμενο, ο οποίος δεν λησμόνησε να μνημονεύσει την Μονή της μετανοίας του, την Ιερά Μονή της Αγκαράθου, εκεί όπου προ πεντήκοντα ετών, έβαλε μετάνοια μπροστά στην Παναγία την Ορφανή, για να ξεκινήσει την διακονία του στην Εκκλησία του Χριστού, όπως είχαν κάνει οι προκάτοχοι και συντοπίτες του, οι εκ Κρήτης καταγόμενοι, Άγιοι Κύριλλος Λούκαρις και Μελέτιος Πηγάς, στους οποίους το Πατριαρχείο οφείλει όλα αυτά τα οποία έχει, κατά το λόγο του Μακαριωτάτου.
Στο τέλος του λόγου του ο Πατριάρχης Θεόδωρος αναφέρθηκε με ευγνωμοσύνη στα πρόσωπα του γέροντος μητροπολίτου Αγίου Περγάμου κ. Ιωάννου και μητροπολίτου Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, καθώς και σε όλα τα παλαίφατα πατριαρχεία, τα οποία κήρυξαν την ορθοδοξία του Αγίου Κυρίλλου. Ευχαριστίες επίσης εκ μέρους του Πατριάρχου προσφέρονται στον Αγκαραθίτη μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο, ο οποίος συνέταξε την ιερά ακολουθία του Αγίου, καθώς και προς τον μητροπολίτη Κυρήνης κ. Αθανάσιο, ο οποίος δώρισε την λειψανοθήκη προς τιμήν του Αγίου. Χαρακτηριστικά κλείνοντας το λόγο του ο Μακαριώτατος και απευθυνόμενος προς τον ιερομάρτυρα Άγιο Κύριλλο είπε: «συ είσαι στήριγμα για όλους τους ορθοδόξους και μάλιστα δια το γένος των Ελλήνων, μια που του χρόνου θα εορτάσουμε τα διακόσια χρόνια της παλιγγενεσίας. Άγιε Πατριάρχα της Βασιλεύουσας και της Αλεξάνδρειας, πρέσβευε υπέρ ημών. Αμήν.»
