Με ιδιαίτερη επισημότητα πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 21ης Μαΐου ε.ε. στην περιώνυμη Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας η εναρκτήρια τελετή των εργασιών της 10ης Δερματολογικής Διημερίδος με τίτλο “Περιμένοντας τον τοκετό”. Το συνέδριο, που τελεί υπό την αιγίδα της ΑΘΜ του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεοδώρου Β’, οργανώθηκε από την Γ’ Δερματολογική Κλινική του Νοσοκομείου “Α.Συγγρός” και την Πανεπιστημιακή Δερματολογική Κλινική Αλεξανδρείας.
Κηρύσσων την έναρξη των εργασιών της Διημερίδος ο Μακαριώτατος ανέφερε:
Αποτελεί τιμή ξεχωριστή και προνομία εξαιρετική τόσο προς το πρόσωπο μου, όσο και προς την Αγιωτάτη Εκκλησία του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου, η ανάθεση της τιμητικής προεδρείας του επιστημονικού σας συνεδρίου. Είμαι σίγουρος ότι στην επιλογή της πόλης του Αλεξάνδρου και ιδιαιτέρως της περιωνύμου Βιβλιοθήκης της ως χώρου πραγματοποίησης του συνεδρίου σας, βάρυναν οι ιστορικές μνήμες της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Τότε που προς όφελος όλης της ανθρωπότητας η ιατρική επιστήμη έκανε αλματώδη βήματα προόδου, συνδυάζοντας κατά τρόπο εξαιρετικό τη φιλεύρευνη διάθεση των Ελλήνων με τη μακρά παράδοση των Αιγυπτίων στη συντήρηση του ανθρώπινου σώματος.
Ωστόσο αν, όπως έγραψε ο Λόρενς Ντάρελ, η Αλεξάνδρεια μοιάζει μ’ ένα κρυστάλλινο πλοίο αραγμένο στο κέρας της Αφρικής, τότε εμείς που απολαμβάνουμε τις ανέσεις του καταστρώματος, δεν πρέπει να ξεχνούμε τον αγώνα επιβίωσης που καθημερινά δίνουν εκείνοι που στοιβάζονται στα αμπάρια του καραβιού της ζωής.
«Περιμένοντας τον τοκετό» είναι ο τίτλος του συνεδρίου σας. Εγώ δεν διαθέτω ούτε την επιστημονική σας δεινότητα, ούτε τις εξειδικευμένες σας γνώσεις, ωστόσο μπορώ να σας προσφέρω τη μαρτυρία της πολυετούς ιεραποστολικής μου διακονίας. Διατρέχοντας απ’ άκρου εις άκρον τη Μαύρη Ήπειρο, αντικρίζω συχνά το όνειρο του τοκετού να γίνεται εφιάλτης και το θαύμα της νεογέννητης ανθρώπινης ύπαρξης να μετατρέπεται σε θρήνο για την τόσο πρόωρη απώλεια της. Με πόνο καρδιάς βλέπω νεογνά να υποκύπτουν στον νεογνικό τέτανο, βρέφη να πεθαίνουν από ιλαρά, διαρροϊκή αφυδάτωση, αναπνευστικές λοιμώξεις, ελονοσία.
Αλλά και αν ακόμα τα νεογνά επιβιώσουν μιας διαδικασίας τοκετού με ανεπαρκή μαιευτική φροντίδα, τα παιδιά της Αφρικής έχουν να παλέψουν κάτω από απελπιστικές συνθήκες βιωτής με την απόλυτη φτώχεια, τον υποσιτισμό, την αβιταμίνωση, τις ένοπλες συρράξεις, την κοινωνική αστάθεια. Στη Σιέρα Λεόνε, στο Νίγηρα, στην Αγκόλα, στη Λιβερία, στο Κονγκό ένα στα τέσσερα παιδιά πεθαίνει πριν τα πέντε του χρόνια. Στις ιεραποστολικές μου οδοιπορίες συναντώ παιδιά τυφλά από έλλειψη βιταμίνης Α, παιδιά με νοητική καθυστέρηση από έλλειψη ιωδίου, παιδιά να αντιμετωπίζουν το φάσμα του θανάτου από έλλειψη σιδήρου.
Η δυνατότητα πρόσβασης σε ασφαλές νερό και η ύπαρξη ευκολιών υγιεινής και αποχέτευσης, η οποία υπολογίζεται ότι μειώνει τους θανάτους παιδιών κατά το ήμισυ, είναι ένα απλό όνειρο για εκατομμύρια Αφρικανούς. Στην Αφρική μόλις το ένα τέταρτο των αγροτικών κοινοτήτων έχει δυνατότητα πρόσβασης σε ασφαλές νερό, ενώ υπό φυσιολογικές συνθήκες λιγότερο από το 20% του πληθυσμού της Αιθιοπίας έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Στην Κένυα οι άνθρωποι πρέπει να βαδίσουν πολλά χιλιόμετρα για να βρουν νερό και οι γυναίκες πρέπει να σκάψουν πολλά μέτρα στα στεγνά ποτάμια, προκειμένου να αποκτήσουν λίγο πόσιμο νερό.
Όμως το θείο δώρο του ερχομού μιας νέας ζωής στον κόσμο δεν τίθεται σε κίνδυνο μόνο από την τραγική προοπτική της παιδικής, αλλά και της μητρικής θνησιμότητας. Και αγαπητοί μου, παιδιά χωρίς μητέρες σημαίνει κόσμος χωρίς αγάπη. Μια γυναίκα στην υποσαχάρια Αφρική έχει μία πιθανότητα στις δεκαέξι να πεθάνει εξαιτίας επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού, σε σύγκριση με μία στις τέσσερις χιλιάδες σε μια αναπτυγμένη χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο στατιστικός αυτός δείκτης διαφοροποιεί περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλο δείκτη υγείας τις φτωχές από τις πλούσιες χώρες. Έτσι πολλά νεογέννητα μένουν με τραγικό τρόπο ορφανά και τα παιδιά αυτά είναι δέκα φορές πιο πιθανό να πεθάνουν μέσα σε δύο χρόνια από το θάνατο της μητέρας τους.
Ερχόμενα αντιμέτωπα με την κατάσταση αυτή, τα ιεραποστολικά μας κλιμάκια διαπιστώνουν τον επιβαρυντικό ρόλο που διαδραματίζουν τόσο η απουσία εκπαίδευσης των κοριτσιών, όσο και η υποταγή τους σε συχνά αδιέξοδες κοινωνικές συμβάσεις. Με τον μέσο αριθμό τοκετών ανά γυναίκα στην Αφρική να βρίσκεται στους έξι, πολλές εγκυμοσύνες είναι πρώιμες και με αυξημένο κίνδυνο θανάσιμων επιπλοκών, αφού πολλά κορίτσια παντρεύονται πολύ πριν κλείσουν τα δεκαοκτώ. Πολλά κορίτσια δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα σημάδια των επιπλοκών της εγκυμοσύνης και αγνοούν τη σωστή απόσταση μεταξύ διαδοχικών γεννήσεων.
Ας μη λησμονούμε επίσης ότι το AIDS είναι μια από τις κύριες αιτίες μητρικής θνησιμότητας στην υποσαχάρια Αφρική. Περίπου δέκα εκατομμύρια παιδιά έχουν χάσει τον ένα ή και τους δύο γονείς τους εξαιτίας του AIDS. Η Μποτσουάνα, η Ζιμπάμπουε και η Σουαζιλάνδη παρουσιάζουν ποσοστά εξάπλωσης του ιού που ξεπερνούν το 30% ετησίως.
Και είναι πράγματι απορίας άξιο το γεγονός ότι σε μια εποχή τεχνολογικών και ιατρικών θαυμάτων, η επιβίωση των νεογνών, των βρεφών, των παιδιών και των μητέρων τους είναι τόσο επουσιώδες ζήτημα σε τόσο πολλές περιοχές της Αφρικής, ιδιαίτερα για τους φτωχούς και τους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, του οποίου η Θεία Πρόνοια με έταξε να ηγούμαι, δεν παραμένει άπραγο μπροστά σε αυτά τα δυσυπέρβλητα ανθρωπιστικά προβλήματα που ταλανίζουν τη Μαύρη ήπειρο, αλλά καθημερινά μοχθεί για να απαλυνθεί ο ανθρώπινος πόνος. Και είναι οι σύγχρονοι ιεραπόστολοι που, αναπτύσσοντας ένα δίκτυο ανθρωπιστικής βοήθειας, κάνουν πράξη τη χριστιανική αγάπη όπως τη δίδαξε και την ενσάρκωσε ο Άγιος Μάρκος πριν από δύο χιλιετίες.
Ανοίγουν πηγάδια, καθώς η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό μπορεί να εκμηδενίσει τα ποσοστά της διαρροϊκής αφυδάτωσης. Εφοδιάζουν τις τοπικές κοινωνίες με εμβόλια κατά της ιλαράς και κουνουπιέρες κατά της ελονοσίας. Παρέχουν στα παιδιά φάρμακα αντιπαρασιτικά και συμπληρώματα βιταμίνης Α για την ενίσχυση της ανοσίας των οργανισμών τους.
Εξασφαλίζουν τη χρηματοδότηση προγραμμάτων διατροφής για να βελτιώσουν τη διατροφική κατάσταση των εγκύων γυναικών και να προλάβουν τα συναφή προβλήματα. Ενημερώνουν τις γυναίκες για την ανάγκη προ-γεννητικού και μετα-γεννητικού ελέγχου προκειμένου να αποσοβηθεί ο κίνδυνος της επιλοχείου θνησιμότητας. Προωθούν τον αποκλειστικό θηλασμό για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής, μια πρακτική που προστατεύει τα παιδιά από τη διάρροια που προκαλείται από το ακάθαρτο νερό.
Χτίζουν και λειτουργούν σχολεία, έχοντας επίγνωση ότι οι μορφωμένες μητέρες είναι το θεμέλιο για την επιβίωση, τη σωστή ανάπτυξη και την ευημερία των οικογενειών και των παιδιών τους. Αλλά και γνωρίζοντας ότι η εκπαίδευση αποτελεί παράγοντα ισχυρό για την κατάργηση κάθε διάκρισης εις βάρος των γυναικών και για την ισχυροποίηση της νομικής τους προστασίας.
Συνεργάζονται με τους εθνικούς φορείς υγείας αλλά και με υπερεθνικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, έτσι ώστε η δυνατότητα πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του πρώτου μήνα μετά τη γέννα, να καθιστά ασφαλή τη μητρότητα. Συνηγορούν υπέρ της χάραξης πολιτικών που εξασφαλίζουν την αναγόρευση της μαιευτικής φροντίδας ως βασικής προτεραιότητας στους εθνικούς σχεδιασμούς υγείας.
Είναι αυτή ακριβώς η πρόκληση της προώθησης, της ανάπτυξης, του συντονισμού και της οργάνωσης αποτελεσματικής ιεραποστολικής δραστηριότητας που απασχολεί αδιαλείπτως τις σκέψεις μου, κινητοποιεί τη δραστηριότητα μου, αλλά και γονιμοποιεί τις ελπίδες και τα όνειρα μου για την ήπειρο που διακονώ. Και η ποιμαντορική μου εμπειρία σε διάφορες αφρικανικές χώρες μου επιτρέπει να γνωρίζω καλά ότι ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σεβασμό του θείου δώρου της ζωής, χωρίς προστασία του δικαιώματος της ασφαλούς μητρότητας.
Περατώνοντας το χαιρετισμό μου, δράττομαι της ευκαιρίας να ευχαριστήσω και να τιμήσω στο δικό σας πρόσωπο όλους εκείνους τους θεράποντες της ιατρικής επιστήμης που ανιδιοτελώς και ολοψύχως έχουν όλα αυτά τα χρόνια σταθεί στο πλευρό μας και προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στις ιεραποστολές μας, σώζοντας ανθρώπινες ζωές και απαλύνοντας τον ανθρώπινο πόνο.
Με αυτές τις πατρικές σκέψεις και αγωνίες κηρύσσω την έναρξη του συνεδρίου και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας».
Ο Διευθυντής της Γ’ Δερματολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου “Α.Συγγρός” κ.Αθανάσιος Πετρίδης, αφού ευχαρίστησε τον Μακαριώτατο για την τιμητική Του παρουσία, προσέφερε προς Αυτόν πολύτιμη ράβδο, ενώ ο Μακ.Πατριάρχης προσέφερε ιερό εικόνισμα της Θεομήτορος.
Το βράδυ της ιδίας ημέρας ο Σεπτός Προκαθήμενος του Πατριαρχικού Θρόνου του Αγίου Μάρκου παρεκάθησε στο επίσημο δείπνο που παρέθεσαν οι κ.Σύνεδροι προς τιμήν Του.
